PV-opslag
voor thuis: Energieonafhankelijkheid en lagere elektriciteitskosten door zonne-energiesystemen
Steeds meer huishoudens kiezen voor een PV-opslag om de stijgende energiekosten te verlagen en onafhankelijker te worden van externe energieleveranciers. Met een zonnebatterijopslag kan het eigen verbruik van zelf opgewekte zonne-energie aanzienlijk worden verhoogd – tot wel 80 %, tegenover slechts ongeveer 30 % zonder opslag . Daardoor wordt de goedkope zonne-energie van uw eigen dak optimaal benut, in plaats van deze voor een relatief lage vergoeding terug te leveren aan het net. Gezien het feit dat een zelf opgewekte kilowattuur zonne-energie slechts ongeveer 12 cent kost, terwijl netstroom ongeveer 30 cent kost , is het duidelijk: Een fotovoltaïsche opslag betekent meer onafhankelijkheid en een merkbare kostenbesparing. Hieronder leest u hoe PV-opslag werkt, welke technologieën en merken er zijn, en waar u op moet letten bij de keuze, installatie en subsidie.
Hoe werkt een PV-opslag in een huishouden?
Een PV-opslag (zonnestroomopslag) is in principe een batterijsysteem dat overtollige zonne-energie uit uw fotovoltaïsche installatie opslaat. Overdag produceren zonnepanelen vaak meer stroom dan er in het huishouden nodig is – vooral rond de middag. Zonder opslag zou deze overschot worden teruggeleverd aan het openbare net. Met een opslag wordt de overtollige stroom echter in de batterij opgeslagen, in plaats van naar het net te gaan. Zodra de zon niet meer schijnt (’s avonds, ’s nachts of op bewolkte dagen), stelt de batterijopslag de eerder opgeslagen energie weer beschikbaar. Zo kunt u ook na zonsondergang nog uw eigen zonne-energie gebruiken en hoeft u minder stroom bij te kopen.
Moderne PV-opslagsystemen werken volautomatisch: Een energiemanagementsysteem bepaalt afhankelijk van het huidige verbruik en de opwekking of de stroom naar het huisnet stroomt, de batterij wordt opgeladen of (als de opslag vol is) naar het openbare net wordt teruggeleverd. Veel systemen maken ook een noodstroomvoorziening mogelijk bij stroomuitval. In combinatie met een geschikte omvormer kan de opslag dan bij een stroomstoring kritische apparaten in het huishouden van energie blijven voorzien. Op deze manier verhoogt een PV-opslag niet alleen het eigen verbruik en verlaagt het de energierekening, maar dient het ook als back-up oplossing voor meer leveringszekerheid.
Lithium-ion vs. loodaccu's – een technologievergelijking
Vroeger werden in zonne-opslag vaak loodaccu's (lood-gel of lood-zuur) gebruikt, terwijl tegenwoordig bijna uitsluitend lithium-ion accu's worden ingebouwd. Beide batterijtechnologieën verschillen sterk in prestaties en eigenschappen:
Rendement: Lithium-ion opslag heeft een hoog rondlooprendement van ca. 90–95 %, terwijl loodaccu's meestal slechts 70–85 % halen. Dat betekent dat bij lithium minder energie verloren gaat bij laden/ontladen .
Bruikbare capaciteit (DoD): Lithium-accu's kunnen diep ontladen worden (vaak 80–95 % van de capaciteit bruikbaar), zonder schade op te lopen. Bij loodaccu's zijn meestal slechts 50 % ontlaaddiepte aan te raden om voortijdige veroudering te voorkomen.
Levensduur: Een kwalitatief goede lithium-ion accu (vooral lithium-ijzerfosfaat) houdt typisch 5.000 of meer laadcycli vol, voordat de capaciteit merkbaar afneemt. Loodaccu's halen vaak slechts enkele honderden tot duizenden cycli. Studies tonen aan dat lithium-opslag een 5–10 keer langere levensduur heeft dan lood . In de praktijk komt dat bij lithium neer op ongeveer 10–15 jaar gebruik, terwijl lood vaak na 5–8 jaar vervangen moet worden.
Kosten: Lood-gebaseerde opslag is in de aanschaf per kWh capaciteit in eerste instantie goedkoper. Dat wordt echter over de levensduur gerelativeerd – vanwege de kortere levensduur en lagere bruikbare capaciteit moet men loodaccu's vaker vervangen. Lithium-ion heeft weliswaar hogere aanschafkosten, maar levert op lange termijn meer bruikbare energie en kan daardoor kosteneffectiever zijn.
Onderhoud: Lithium-accu's zijn nagenoeg onderhoudsvrij. Er zijn geen regelmatige onderhoudswerkzaamheden nodig. Lood-zuur accu's vereisen daarentegen soms onderhoud (bijv. bijvullen van gedestilleerd water bij open systemen) en moeten in geventileerde ruimtes staan, omdat er tijdens het gebruik gassen kunnen ontstaan.
Vanwege deze voordelen hebben lithium-ion batterijen – met name lithium-ijzerfosfaat (LiFePO₄) – zich als standaard voor moderne PV-huishoudaccu's door gezet. Ze bieden een hoog rendement, lange levensduur en meer gebruiksgemak . In de volgende sectie bekijken we enkele populaire oplossingen op basis van lithium voor particuliere zonne-installaties.
Populaire PV-opslag: Zendure, Anker SOLIX en Pylontech
De markt voor huishoudaccu's groeit snel. Talrijke fabrikanten bieden oplossingen voor verschillende toepassingen aan – van compacte balkon-PV-opslag tot modulaire batterijsystemen voor de volledige huisvoorziening. Hieronder belichten we drie populaire aanbieders en hun PV-opslagoplossingen: Zendure, Anker SOLIX en Pylontech.
Zendure – Innovatieve zonne-opslag voor balkon-PV
Zendure heeft met zijn SolarFlow-serie een van de eerste opslagoplossingen speciaal voor balkon-PV op de markt gebracht . De Zendure SolarFlow set bestaat uit een intelligente PV-hub en modulaire batterijmodules. Een basisset bevat de Zendure SolarFlow PV-hub (als besturingseenheid) en ten minste één batterij-eenheid (bijv. model AB2000 met ca. 1,92 kWh capaciteit). Tot vier batterijmodules kunnen worden gecombineerd, zodat de opslagcapaciteit op bijna 7,7 kWh kan worden uitgebreid – aanzienlijk voor een balkonsysteem.
De werking is speciaal op balkon-PV afgestemd: Het SolarFlow-systeem wordt eenvoudig tussen PV-module en micro-omvormer geschakeld. Overtollige zonne-energie, die ’s middags niet direct kan worden verbruikt, wordt in de Zendure-accu opgeslagen en is ’s avonds of ’s nachts weer beschikbaar . Daarmee is het gebruik van zonne-energie van een mini-PV-systeem niet langer beperkt tot de zonuren van de dag, maar kan het gedurende 24 uur plaatsvinden. Zendure maakt gebruik van duurzame LiFePO₄-batterijen, die zijn ontworpen voor duizenden laadcycli, en een weerbestendige behuizing (beschermingsklasse IP65) voor gebruik buitenshuis. Met een garantie van ongeveer 10 jaar en de eenvoudige uitbreidbaarheid biedt Zendure een flexibele plug-and-play-opslagoplossing – ideaal voor huurders en eigenaren van balkon-PV die hun eigen verbruik willen maximaliseren zonder een grote PV-installatie te hoeven installeren.
Anker SOLIX – Plug-and-play stroomopslag voor kleine PV-installaties
Ook Anker – bekend van elektronica en powerbanks – is met de SOLIX Solarbank op de PV-opslagmarkt gestapt. Het model Anker SOLIX Solarbank E1600 is een all-in-one opslag met 1,6 kWh capaciteit en geïntegreerd energiemanagement . Net als Zendure wordt de Anker Solarbank eenvoudig tussen de zonnepanelen en de micro-omvormer aangesloten. Hij slaat overtollige zonne-energie op en geeft deze bij behoefte weer af – installatie en bediening zijn zeer eenvoudig. De compacte eenheid is ontworpen voor buitengebruik (IP65 waterdicht ) en kan dus direct op het balkon of de buitenmuur worden geplaatst.
Ondanks zijn handzame formaat overtuigt de SOLIX E1600 met innerlijke waarden: De ingebouwde lithium-ijzerfosfaat-batterij haalt ongeveer 6000 laadcycli (tot 70 % restcapaciteit) en Anker geeft 10 jaar garantie op het apparaat . Dat spreekt voor een lange levensduur en kwaliteit. Met 1,6 kWh opslagcapaciteit kan in een gemiddeld huishouden bijvoorbeeld de avondbehoefte aan licht, huishoudelijke elektronica en koelkast worden gedekt. Voor een hogere autonomie kan de Solarbank worden uitgebreid met uitbreidingsaccu's – Anker biedt hier opties om de capaciteit te verhogen. De Anker SOLIX is zeer geschikt voor eigenaren van een eigen huis of appartementseigenaren die op zoek zijn naar een gebruiksvriendelijke opslagoplossing om hun eigen verbruik te verhogen. Dankzij het plug-and-play-design is geen ingewikkelde installatie met een aparte batterijomvormer nodig. Kortom: Een comfortabele instap in de zonne-energiesopslag met de zekerheid van een gerenommeerde fabrikant.
Pylontech – Modulaire batterijopslag voor grote PV-installaties
Pylontech is een gevestigde fabrikant van modulaire batterijopslag en vooral in klassieke fotovoltaïsche installaties voor eengezinswoningen wijdverbreid. Pylontech-modules zoals de series US2000C, US3000C of US5000 zijn gebaseerd op duurzame LiFePO₄-cellen en bieden per eenheid typisch 2,4 kWh tot 4,8 kWh capaciteit. Deze 48-volt batterijmodules worden in een stapel ("rack") met elkaar verbonden om de gewenste totale capaciteit te bereiken – bijvoorbeeld leveren 2 modules US3000C ongeveer 7 kWh opslag (zoals als set verkrijgbaar bij NYLYN Solar) en 3 modules US5000 ca. 14 kWh voor zeer hoge autarkiebehoeften. Het grote voordeel van Pylontech is de schaalbaarheid: Gebruikers kunnen klein beginnen en de zonne-opslag stapsgewijs uitbreiden als de energiebehoefte toeneemt.
Voor het gebruik van een Pylontech-batterijsysteem is doorgaans een geschikte hybride omvormer of batterijomvormer nodig die de laad-/ontlaadregeling overneemt en de gelijkstroom van de batterij omzet naar het huishoudelijke wisselstroomnet. Veel gerenommeerde omvormers (SMA, Victron, Growatt etc.) zijn al compatibel met Pylontech – de integratie in bestaande PV-installaties is daardoor eenvoudig. Pylontech-batterijen onderscheiden zich door hoge ontlaadvermogens en een bruikbare capaciteit...
